ILVO start met een onderzoek om te achterhalen in welke mate er langdurige stress is, wat de oorzaken zijn en hoe ermee wordt omgegaan. De onderzoekers lanceren daarom een oproep aan de individuele landbouw(st)ers/ervaringsdeskundigen en hun gezinsleden om deel te nemen aan een vertrouwelijk gesprek onder vier ogen en/of in een groep.
Geen officiële cijfers
In Vlaanderen worden er geen officiële cijfers bijgehouden over dit onderwerp. Er bestaan tot nu toe slechts partiële data over de problematiek.
Het Departement Landbouw en Visserij berekent na een recente bevraging (n = 550) over welzijn in de land- en tuinbouwsector dat ongeveer één op vijf landbouwers kampt met hoge tot zeer hoge stress en dat ongeveer 35 procent ontevreden is over het inkomen op het bedrijf.
Voor het West-Vlaamse Leaderproject ‘Zot van (’t) boeren’ (2017) vulden 163 boeren een korte enquête in. Circa 17 procent van de boeren zei dat ze zich psychisch niet goed voelden, 62 procent verklaarde niet makkelijk om hulp te kunnen vragen.
HOWEST en Provincie West-Vlaanderen ontdekten in 2015 op basis van antwoorden van 1.052 West-Vlaamse landbouwers dat welbevinden samenhangt met bedrijfseconomische, sociale en persoonlijke factoren. Hoe intensiever het contact met familie, vrienden, dorpsgenoten, en andere landbouwers, hoe beter het psychisch welzijn, zo bleek.
De gespecialiseerde hulpverleningsorganisatie Boeren op een Kruispunt, die nu 11 jaar bestaat, schrijft (jaarverslag 2017) dat er sinds haar oprichting één op de tien van alle professionele landbouwbedrijven aanklopte voor advies en ondersteuning.
Volgens Boeren op een Kruispunt en LIV (Landelijk Infopunt voor Vrouwen – binnen KVLVwerking) stijgen ‘in belangrijke mate’ de psychosociale problemen en de nood aan ondersteuning in dit domein. De hulpverleners zien in de landbouwsector vaker gevallen van (al dan niet verborgen) burn-out, depressie, echtscheiding en faillissement.
Sociologisch onderzoek
Er is nood aan meer aandacht en wetenschappelijke onderbouwing van de problematiek en zijn oorzaken. Charlotte Prové (ILVO): ‘Dat vergt sociologisch onderzoek. Als ILVO willen we weten welke factoren (bedrijfseconomische, politieke, sociale, persoonlijke) een invloed uitoefenen op de psychosociale kracht van het landbouwgezin. Welke impact heeft de steeds veranderende regelgeving? In welke mate speelt het imago van de landbouw in de maatschappij een rol? Hoe verlopen de familierelaties met (schoon)ouders, partner, en kinderen?’
Naast een inventaris van mogelijke bronnen van stress zal ILVO ook proberen te achterhalen hoe de landbouwgezinnen met die stress omgaan. Hebben ze de neiging problemen aan te pakken of eerder te vermijden? Waar zien zij zelf mogelijke oplossingen? Wat is er al ter beschikking en welke soort ondersteuning van buitenaf is er extra nodig? Belangrijk ten slotte is de focus op de specifieke context van de landbouwsector.
Oproep in vertrouwen
Indien u als land- of tuinbouwer of uw gezin interesse hebt om mee te werken aan dit onderzoek rond ‘welbevinden’ of als u er meer informatie over wenst: neem contact op met
charlotte.prove@ilvo.vlaanderen.be tel 09.272.23.83 of 0478.78.71.33
Om de slaagkansen en impact van het project te vergroten, werkt ILVO samen met verschillende organisaties uit de landbouwsector zoals KVLV-agra, Landelijk Infopunt voor Vrouwen (LIV), AVBS, Groene Kring, ABS en Boerenbond, maar ook met geestelijke gezondheidscentra. Bij elk van deze organisaties kunnen de bedoelde landbouwers en hun partners ook een sein geven dat zij bereid zijn met de ILVO onderzoekers te spreken.
Bron: ILVO – 29 oktober 2018