“Gezonde koeien zijn het belangrijkste, de rest komt dan vanzelf”

Eind 2021 zat de melkveehouder Raf Nagels uit Alken met de handen in het haar. Dat najaar was hij vol goede moed zijn 170 koeien vers gras gaan voeren maar het liep allemaal niet zoals gehoopt. De koeien stopten met melk geven en wilden niet meer naar de robot. Het was een drama. Door te stoppen met het voeren van vers gras kwam de productie gelukkig weer goed op gang. Toch was de domper groot en Raf gaf niet op. Hij wilde graag weten waarom het niet lukte en schreef zich daarom in voor een Cursus Voeding Melkvee. Hier leerde hij op de eerste cursusdag Björn Bulcke kennen die als consultant bij Nutrivice Consultancy werkt.

Deze kennismaking bleek de start van een mooie samenwerking. We spreken Raf hierover bij hem thuis op de boerderij.

Flink uitgebreid de afgelopen jaren

Raf neemt in 2013 de melkveehouderij met 60 koeien van zijn moeder over. De afgelopen 10 jaar heeft hij niet stilgezeten. Na uitbreiding in het aantal koeien hebben ze tijdelijk deels op de robot en deels traditioneel gemolken. Ondanks dat Raf traditioneel melken erg leuk vindt en er ook voordelen in ziet omdat je bijvoorbeeld alle koeien elke dag minimaal 2 keer per dag ziet, is de combinatie met een robot niet optimaal. ‘Je hebt de nadelen van beiden. Je zit vast aan 2x melken per dag en een robot kan nog steeds elk moment op alarm slaan’. Na de aanbouw van de stal in 2018 zijn er dan ook 3 nieuwe robots geplaats en is het aantal koeien gegroeid naar 170 stuks.

In eerste instantie was het de bedoeling dat de partner van Raf ook in het bedrijf zou gaan meewerken. Echter liep haar hobby van het organiseren van boeren verjaardagsfeestjes al snel uit de hand waardoor Raf een vaste kracht in dienst heeft genomen. Raf probeert namelijk veel ruwvoerwinning zelf te doen en zo min mogelijk uit te besteden. Met het verbouwen van gras, mais, voederbieten en spelt is er dan ook altijd voldoende werk op de boerderij.

“Langdurige samenwerkingen; daar geloof ik in”

Raf is iemand die het liefst gaat voor langdurige en duurzame samenwerkingen. Volgens hem bouw je op die manier een vertrouwensband op en weten beide partijen wat ze aan elkaar hebben. Zo’n vertrouwde samenwerking heeft hij onder andere met zijn voerleverancier.

“Al 25 jaar zijn zij een fijne zakenpartner, we zijn zelfs een soort van vrienden. Echter is dit een erg kleine firma waardoor zij niet de mogelijkheid hebben om eigen nutritionisten in te schakelen. Om rantsoenen te berekenen werkt dit bedrijf daarom samen met een derde partij. Deze derde partij heeft in korte tijd veel personeelswisselingen gehad en dat vond ik vervelend. Dan kende iemand ons bedrijf net en dan was diegene weer weg, er was geen sprake van continuïteit”.

Raf is toen terecht gekomen bij een onafhankelijk veevoeradviseur. Enkele jaren heeft hij met een partij samengewerkt tot het moment dat hij vers gras wilde gaan voeren. De adviseur had hier geen ervaring in en kon hem dus ook niet adviseren.

Raf is toen op eigen houtje vers gras gaan voeren, maar zoals verteld liep dat uit op een drama. Teleurgesteld in zijn eigen experiment kwam hij via de cursus voeding melkvee in contact met Björn, die een kijkje is komen nemen op het bedrijf.

“Ik ga niet beloven dat je meer gaat melken maar je koeien worden zeker fitter en gezonder”

Raf vertelt: “De deur wordt hier platgelopen door allerlei experts, vertegenwoordigers en verkopers van veevoerleveranciers die de mooiste cijfers kunnen laten zien. Ze stoppen een kabel in de computer en binnen 2 minuten weten ze al hoeveel geld ik kan verdienen zonder een enkele koe te hebben gezien.

Ik weet nog goed dat Björn hier voor de eerste keer kwam. Hij heeft toen meer dan een uur in de stal rondgelopen en alles gezien. Alle koeien, de kuil, alles. Hij zei toen: ‘ik zie dingen die ik zou willen veranderen en ik ga niet beloven dat je meer gaat melken maar je koeien worden zeker fitter en gezonder’ en dat gaf mij direct vertrouwen. Ik had al zoveel verkooppraatjes gehoord en dit sprak mij aan. Ik heb periodes gekend waarin de koeien ontzettend veel melk gaven maar de ene achter de andere koe viel om. Daar heb je niks aan. Gezonde koeien zijn het belangrijkste, de rest komt dan vanzelf”.

Minder zieken, minder zorgen, minder kosten

Na de kennismaking met Björn is de samenwerking met Nutrivice Consultancy van start gegaan. In nauwe samenwerking is er in het voorjaar weer vers gras gevoerd en dit keer liep het wel goed. ‘Het gaat echt om de juiste balans in het rantsoen, ik miste hier zelf de kennis over en Björn heeft me hier goed bij geholpen. In het voorjaar zijn we toen gestegen van 32 naar 35 liter’.

Maar waar de gestegen liters natuurlijk mooi zijn merkt Raf vooral in zijn veestapel een groot verschil. ‘Björn heeft woord gehouden, de koeien zijn echt fitter en gezonder dan een jaar geleden. Er zijn minder zieken en hierdoor gebruiken we minder medicijnen. Dit scheelt mij veel werk en de veearts hoeft nu ook veel minder vaak te komen wat natuurlijk enorm scheelt in de kosten’.

Nog 2 mooie voorbeelden die Raf vertelt:

1. Klauwgezondheid

“Op de boerderij hebben we een vast patroon waarin professionele klauwbekappers 2x per jaar alle koeien opkappen. De rest van het jaar houd ik de klauwen zelf goed bij. Zo lang dat ik me kan herinneren komt de klauw bekapper in september. In oktober en november heb ik daardoor weinig werk aan klauwen. In december begint het weer en vanaf januari ben ik bijna de hele dag bezig met de klauwen. Tot dit jaar, voorheen hadden veel koeien last van Mortellaro en sinds een jaar bijna geen enkele meer. Er moet nu zelden tussendoor nog een koe opgekapt worden. Ik ben ervan overtuigd dat het voedingsadvies heeft gezorgd voor gezondere koeien en minder klauwproblemen”.

2. Uitbraak Mannheimia

“En dan hadden we begin november ook nog een uitbraak Mannheimia, acute longontsteking bij koeien. Hoogstwaarschijnlijk meegekomen met aangekochte koeien.

Op donderdag was er een koe dood en uit autopsie bleek dat het Mannheimia was. Op vrijdag waren er weer 2 koeien ziek dus we zijn deze toen meteen gaan behandelen. Op maandag hadden we toen 70 zieke koeien en de week erna waren er meer dan 90 koeien die we behandelden. Maar behalve die ene koe die als eerste gestorven is, is er daarna geen enkele meer dood gegaan. Dat zegt toch iets over de weerstand van de koeien, ze zijn ontzettend sterk en kunnen tegen een stootje. Ze zijn sterker dan vroeger”.

“Björn is hierin zelf wat bescheiden maar ik zie en weet gewoon dat mijn koeien gezonder zijn dan een jaar geleden. Het is allemaal natuurlijk niet 1-op-1 te herleiden maar dit kan geen toeval zijn. Mijn koeien zijn gezonder en dat maakt van mij een tevreden boer.

Natuurlijk zou ik ook nog steeds wel willen dat ze 40 liter geven maar met deze gezondheid hebben we al een enorme stap gezet. Een gezonde koe is belangrijker dan een koe die heel veel melk geeft”.

Op de vraag of Raf andere melkhouders onafhankelijk veevoeradvies zou adviseren is zijn antwoord dan ook duidelijk: ‘Sowieso! Het kost natuurlijk ook wel iets, maar alles wat het me in een jaar tijd al heeft opgeleverd is het dubbel en dwars waard”.