Klauwproblemen hebben nadelige gevolgen voor zowel de melkkoe als de melkveehouder. Het is daarom van belang deze aandoeningen goed in beeld te hebben en flink terug te dringen. Klauwverzorger Rens Raat legt uit hoe een proactieve benadering van grote invloed kan zijn.
Rens Raat is naast klauwverzorger ook klauwadviseur bij Abeos Agri Diensten. De rol van klauwadviseur is in het leven geroepen om uiteraard de melkveehouder te adviseren bij klauwproblemen, maar ook om samen met de melkveehouder, dierenarts en veevoeradviseur rondom de tafel te zitten om direct met elkaar te kunnen bespreken wat ervoor nodig is om de klauwproblemen aan te pakken. Voeding heeft ook deels invloed op klauwproblemen waardoor de aanwezigheid van een veevoeradviseur van belang is bij zo’n samenkomst.
Hoger risico op klauwproblemen betekent vaker bekappen
Voeding is uiteraard niet allesbepalend voor klauwproblemen. Door de komst van de ligboxenstal staan en lopen koeien meer door de mest en dus is het risico op klauwproblemen groter, wat betekent dat er vaker bekapt moet worden. Hoewel klauwproblemen hoofdzakelijk in de achterpoten zitten, worden ook de voorpoten vrijwel altijd bekapt.
Van oudsher wordt er twee tot drie keer per jaar bekapt waarbij het hele koppel in één keer wordt behandeld. Rens Raat ziet hier langzamerhand een verandering in. “Tegenwoordig komt het vaker voor dat we elke vier tot zes weken naar een bedrijf toe gaan om kleine groepjes te bekappen. Zeker bedrijven met een melkrobot willen het steeds meer op deze manier, maar ook bedrijven met een melkstal kiezen hiervoor. Het hele koppel in één keer behandelen geeft veel hectiek. Er ontstaat onrust in de stal. Je ziet dat de koeien slecht de robot in lopen en dat de melkproductie zakt. Door elke vier tot zes weken kleine groepjes te bekappen, bewaar je de rust in de stal.”
Preventief, vaker én vierkant bekappen
De kleine groepjes waar Raat op doelt bestaan uit de koeien die circa honderd dagen in lactatie zijn, droge koeien, kreupele koeien en koeien die na een eerdere behandeling nogmaals gezien moeten worden. “Het voordeel hiervan is dat je de koeien eerder ziet, meteen kunt behandelen en een groter probleem voor kunt zijn. Door te wachten op de klauwverzorger wordt een klein letsel een groter letsel dat moeilijker recht te zetten is. Zorg dus dat een kreupele koe direct behandeld wordt.”
Waar vroeger alleen curatief bekapt werd, wordt nu preventief, vaker én vierkant bekapt. Veel koeien worden vroegtijdig uit productie gehaald vanwege klauwproblemen en dus wordt bekappen steeds belangrijker. Vanuit diverse melkstromen wordt dan ook de eis gesteld dat er minimaal éénmaal per jaar een gecertificeerde klauwverzorger de klauwen van alle melkkoeien bekapt. De melkveehouder kan kiezen of hij dit door een klauwverzorger laat doen of dat hij zelf een certificaat haalt, zodat hij dit zelf mag uitvoeren op zijn eigen bedrijf. Mocht hij vanwege onervarenheid zelf geen klos durven te plakken dan kan de melkveehouder de klauwverzorger altijd om raad vragen.
Van 25 procent naar minder dan vijf procent kreupelheid
Het is bekend dat het gemiddelde kreupelheidspercentage per bedrijf tussen de 20 en 25 procent ligt. De vraag blijft echter ‘Wat is kreupelheid?’. Kreupelheid betekent namelijk niet voor iedereen hetzelfde. Voor veehouder A moet een koe op drie poten lopen voordat deze als ‘kreupel’ bestempeld wordt en voor veehouder B is dit al wanneer een koe lichtelijk met zijn poot trekt. Ondanks dat iedereen een andere kijk op kreupelheid heeft, moet het percentage omlaag.
“Het is moeilijk, maar zeker mogelijk om de 25 procent kreupelheid terug te dringen naar maximaal of beneden 5 procent. Ik was onlangs op een bedrijf met 300 koeien, waarvan er slechts tien een klosje hadden. Op dit bedrijf werd de vaarzengroep apart gemolken en dit is natuurlijk niet overal mogelijk. Ze zaten er tevens zeer kort op en dat is gewoon ontzettend belangrijk. Op het moment dat je een kreupele koe ziet, moet deze direct worden behandeld. Wat veel gebeurt is dat de situatie nog een paar dagen wordt aangekeken. Maar daardoor zakt de melkproductie en gaat de koe minder vreten, wat zorgt voor een neerwaartse spiraal. Hoe sneller je het probleem dus aanpakt, hoe sneller de koe herstelt.”
Individueel behandelen op klauwproblemen
Als klauwverzorger en -adviseur zijnde houdt Rens zich uiteraard dagelijks met klauwgezondheid bezig. “Het is belangrijk dat het gebeurt en dat het ook goed gebeurt. Kreupele koeien hebben gewoonweg meer zorg nodig dan een koe met gezonde klauwen. Het is essentieel om de klauwen eerst schoon en droog te maken. Het liefst met een uierpapiertje om eventuele kruisbesmetting te voorkomen. Behandel niet alleen de laesie zelf, maar ook de tussenklauwspleet.” Raat adviseert om te behandelen met een geregistreerd product, zoals Intra Hoof-fit Gel (REG NL 109438) of MicraDerm (REG NL 126591), waarvan de werkzaamheid bewezen is en veilig is voor mens, dier en milieu.
“Onlangs ben ik overgestapt naar Intra Eco Tape en dit bevalt erg goed. Dit is een milieuvriendelijke, biologisch afbreekbare tape, waar je per rol vier klauwen mee in kan tapen. Voor een klauwverzorger is het gebruik niet anders, maar voor een melkveehouder heeft deze tape een voordeel als je kijkt naar de hoeveelheid verbandjes die in de mestput of op het land belanden en die allemaal niet biologisch afbreekbaar zijn. Net als reguliere tape moet Intra Eco Tape ook na drie dagen van de klauwen worden gehaald om de klauwen opnieuw te kunnen beoordelen”, vertelt Raat.
Preventief tussen bekapbeurten door
De momenten tussen bekapbeurten zijn cruciaal om het kreupelheidspercentage laag te houden. Dit kan door middel van groepsbehandeling. “Een mooi voorbeeld is bij een melkveebedrijf waar we recentelijk zijn begonnen met onze nieuwe service: sprayen. Hiervoor wordt Intra Hoof-fit Spray gebruikt. Elke zaterdag tijdens het melken worden alle koeien gesprayd. Dit werkt efficiënt, de koeien wennen er snel aan en er is snel resultaat te zien. Waar ik in het begin op dit bedrijf bij het bekappen zes tot zeven rolletjes voor circa vijftien koeien nodig had, waren het bij de laatste twee keer bekappen slechts twee koeien die een verband nodig hadden. Preventief behandelen geeft een goed resultaat.”
Ondanks het preventief behandelen kan een koe toch plots kreupel worden. Het dringende advies van Raat is om direct de koe te bekappen. “Wacht niet tot het moment dat de klauwverzorger komt voor meerdere koeien. Wachten veroorzaakt grotere problemen die moeilijker of niet op te lossen zijn. Ik kom liever langs voor één koe die ik direct goed kan bekappen in plaats van dat het er vijf zijn met al verder ontwikkelde problemen.”
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Victor Video en Gerben Hofman
