Twaalf Essense boeren en boerinnen, stuk voor stuk de vierde, vijfde of zelfs zesde generatie van landbouwfamilies, nodigden woensdag 6 april het schepencollege uit op het melkveebedrijf van de familie Wouters-Nelen in Essen. Hun bezorgdheden en vragen voor burgemeester Gaston Van Tichelt en de schepenen zijn duidelijk: “Denk aan ons als jullie moeten beslissen over open ruimte, natuurbehoud of andere maatregelen. En geef ons de motivatie en toekomstperspectief om verder te boeren”, verwoorden Carolina Van Opdorp en Seppe Somers wat er leeft bij de jonge generatie van Essense landbouwers.
Grote onzekerheid
“Wij staan als jonge landbouwers klaar om de bedrijven van onze (groot)ouders over te nemen, maar we botsen op een te grote onzekerheid. Net als elke andere onderneming moet een landbouwbedrijf rendabel blijven. Een boerderij is geen hobby, maar keihard werken en zelfs een levenswijze. Om de landbouwbedrijven te moderniseren, willen wij forse investeringen doen, maar we zitten met te veel vragen om die stappen te durven zetten”, zeggen de jonge landbouwers.
Veel vragen
“Voor het uitbaten en uitbreiden van een landbouwbedrijf heb je meerdere vergunningen nodig. Velen van ons zitten dicht tegen natuurgebied, waardoor het niet duidelijk is of de overheid vergunningen zal toekennen en verlengen in de toekomst. Een bouwvergunning voor een nieuwe stal krijg je alleen als je aantoont dat je minder dieren zal houden en zo helpt aan het afbouwen van de veestapel. Een nieuwe stal kost ongeveer 7500 euro per koe en dan heb je nog geen melkinstallatie. Als je 150 koeien voldoende comfort wilt bieden zodat ze voldoende smaakvolle melk leveren, begrijp je over welke investeringen we spreken. Hoeveel strenger zullen alle opgelegde normen zoals de uitstoot van stikstof nog worden? Hoeveel landbouwgrond is er nog nodig om het havengebied of andere industriezones uit te breiden? Veel vragen, waarvan we weten dat het gemeentebestuur die niet allemaal kan beantwoorden, maar we vragen toch dat ze aan ons denken op momenten dat ze beslissingen nemen. Zij bepalen waar er in Essen open ruimte moet blijven en kunnen bijdragen aan een positiever beeld van de landbouw. We bedanken het gemeentebestuur voor hun komst en hopen dat ze de komende jaren aan ons blijven denken”, gaven de jonge landbouwers duidelijk mee.
Landbouw broodnodig
“Landbouw komt vaak negatief in het nieuws. Mensen lijken niet goed te beseffen dat wij letterlijk broodnodig zijn. Als je naar de voedselpiramide kijkt, heb je 1385 gram basisvoeding (groenten, fruit, graanproducten/aardappelen, zuivel, eieren en vlees) per dag nodig. Dat betekent dat we alleen al voor de ruim 19.000 inwoners van Essen meer dan 26.500 kilogram voedsel per dag moeten produceren”, berekende Carolina. “En er komen wereldwijd steeds meer mensen bij, dus verdient de landbouw alle kansen om mee te groeien, zodat iedereen eten heeft. Onverwachte crisissen zoals de oorlog in Oekraïne toont eens te meer het belang aan van lokale voedselproductie.”
Nationaal park
“Een bijkomende bezorgdheid zijn de plannen van Grenspark Kalmthoutse Heide om zich te laten erkennen als Nationaal Park en het ontbreken van een juridisch kader. Onze vrees is dat we hierdoor landbouwgronden die in en rond het Grenspark liggen op termijn verliezen. En dat het Nationaal Park stelselmatig zal willen uitbreiden voor meer recreatie en natuur, ten koste van landbouwgronden die er rond liggen”, zegt Seppe Somers.
“Burgemeester Gaston Van Tichelt verzekerde ons dat de gemeente Essen nooit de kandidatuur voor Nationaal Park zal steunen zonder dat er een juridisch kader is. We voelen ons niet geroepen om mee aan tafel te schuiven over het Nationaal Park. Waarom kan niet alles blijven zoals het is, zonder het wantrouwen tussen natuur en landbouw?”, vult Carolina aan.
Geen proevertje, maar blijvertje
Op het einde van het bedrijfsbezoek verwezen de jonge landbouwers nog even naar het wapenschild van de gemeente Essen. “De ossen in het wapenschild staan voor de kracht waarmee onze voorouders heide hebben ontgonnen om voedsel te voorzien op vruchtbare landbouwgronden. Wij hopen dat de gemeente zoals in het verleden de landbouw blijft steunen.”
Gastvrouw Els overhandigde aan het schepencollege een mand met streekproducten. “Zie dit niet als een proevertje, maar als een blijvertje. Deze producten maken wij met hart en ziel op een eerlijke en duurzame manier, voor onze en jullie toekomst”, besloot Els Nelen.
“Interessante ontmoeting”
“Het was een interessante en leerrijke ontmoeting. We begrijpen dat een landbouwer die melkvee houdt, niet zomaar kan switchen naar; varkens, kippen, akkerbouw of planten en bomen kweken. Ze behouden graag hun specialisatie die vaak al vele generaties lang is opgebouwd in hun familie”, zei burgemeester Gaston Van Tichelt na de rondleiding op het melkveebedrijf.
“We begrijpen hun vraag naar meer rechtszekerheid. Waar we kunnen, proberen we die mee te bieden, bijvoorbeeld met ons beleidsplan rond open ruimte. Veel uitdagingen voor de landbouw liggen ook bij de hogere overheden.”
“Wat het Nationaal Park betreft, hebben we begrip voor hun bezorgdheden. Wij hebben als gemeente momenteel ook nog veel vragen over dit dossier. Anderzijds vragen we hen om net wel actief deel te nemen aan het debat. Alleen zo kunnen ze hun belangen het best verdedigen”, verwoordde de burgemeester de uitnodiging van het voltallig schepencollege.
Tekst en beeld: Stijn By ME
