Per 2 mei 2022 treedt een nieuw Koninklijk Besluit (KB) Identificatie en Registratie in voege. Dit betekent in hoofdzaak dat het gekende papieren paspoort voor elk rund verdwijnt. Op termijn zal wie dit wenst zijn dieren volledig digitaal kunnen verhandelen.
In een eerste fase wordt overgeschakeld naar nieuwe documenten om dieren te kunnen verhandelen die de veehouder bovendien voortaan zelf kan printen. In bepaalde gevallen zal dit ook in de handel kunnen. Opzet is dat iedereen aldus op eigen tempo de digitale weg vrijblijvend kan inslaan.
De huidige paspoorten zullen vanaf mei niet langer verdeeld worden. In plaats hiervan wordt er overgeschakeld naar twee nieuwe documenten die enkel nog een functie hebben in de handel. Enerzijds is er het verplaatsingsdocument voor binnenlandse handel. Anderzijds is er het identificatiedocument voor export dat maximaal 10 dagen voor de geplande export mag aangevraagd worden. Het is belangrijk dat deze documenten altijd de correcte gegevens bevatten.
In een overgangsfase mag je voorlopig ook nog het huidige paspoort verder gebruiken als verplaatsingsdocument voor binnenlandse handel.
Op het bedrijf zelf hebben de huidige paspoorten en de nieuwe documenten geen waarde meer. Dit betekent concreet dat je niet langer van elk aanwezig rund op het bedrijf een document moet bijhouden. Ook van een gestorven rund hoef je niet langer het document aan DGZ te bezorgen.
Zelf documenten printen
Voortaan zal je als veehouder zelf de documenten die je nodig hebt om een rund te verhandelen kunnen printen van zodra een dier verhandelbaar is. Zodra je als veehouder in de Saniteldatabank hebt aangegeven dat een dier vertrokken is of zal vertrekken naar een bepaalde overnemer, kan deze overnemer de verplaatsings- en identificatiedocumenten eveneens afdrukken. Ook de markten, verzamelcentra, enz. kunnen de documenten van aangekomen runderen op hun inrichting printen.
Hoe verloopt dit praktisch? De verschillende partijen kunnen de documenten aanvragen via Veeportaal. Kort erna ontvangt men een e-mail met een link waarmee je de documenten in pdf-vorm kunt downloaden en printen.
Indien je als veehouder wenst over te schakelen naar een digitale werkwijze (digitaal beslag) en DGZ dus niet langer de documenten voor je hoeft te printen en te versturen, kan je dit nu reeds aan DGZ melden. Je stuurt een e-mail naar helpdesk@dgz.be met vermelding van je beslagnummer en dat je digitaal wil werken vanaf de nieuwe wetgeving. Je kan deze keuze op elk moment terug aanpassen indien je dit wenst.
Verkies je als veehouder toch dat DGZ je systematisch van elke geboorte of aankoop een verplaatsingsdocument (binnenlandse handel) bezorgt, kan dit nog steeds. In dat geval hoef je zelf niets te ondernemen, bij de start van de nieuwe wetgeving blijft dit verder lopen zoals in de huidige situatie. Ook het telefonisch meldingssysteem (VRS) blijft bestaan.
Immobiliteitsperiode
Nieuw in Sanitel vanaf het nieuwe KB zijn de handelsstatus en immobiliteit van een rund. Dit houdt in dat elk rund dat toegevoegd wordt aan een beslag (geboorte of aanvoer) eerst standaard de status ‘geïmmobiliseerd’ krijgt. Pas na een bepaalde periode na de melding van de geboorte of aanvoer én nadat alle resultaten van de nodige onderzoeken gekend zijn, krijgt een rund de status ‘verhandelbaar’ en kan het (terug) vertrekken. Het is ook pas op dit moment dat het verplaatsingsdocument of identificatiedocument van het betreffende rund kan worden aangevraagd via Veeportaal of per post wordt verstuurd door DGZ.
Melding van aankomst
Bij binnenlandse aankoop van runderen registreer je voortaan bij voorkeur zelf de aankomsten via Veeportaal en dit nog steeds binnen de zeven dagen na aankomst. Als alternatief kan je nog steeds de te registreren aankopen aan DGZ bezorgen, maar houd ook in dit geval rekening met de meldingstermijn van zeven dagen waar je moet aan voldoen, ook als je hiervoor een derde partij (bv. je dierenarts) inschakelt.
Bij aankoop van runderen uit het buitenland, blijft de huidige werkwijze grotendeels behouden. Je bezorgt de originele identificatiedocumenten en het formulier handelsverkeer of aanvoerformulier aan DGZ. Vanaf mei bezorg je DGZ voortaan ook een kopie van het gezondheidscertificaat. Je houdt zelf het origineel (of een kopie indien je enkel over een kopie beschikt) bij op je beslag. Als je nog een papieren register bijhoudt vul je de runderen er op aan. Voor beslagen die geen papieren register meer bijhouden is de aanwezigheid van het gezondheidscertificaat (of de kopie) voldoende in afwachting dat de runderen geregistreerd worden door DGZ op jouw beslag.
Uitgestelde plaatsing van een hermerking
Vanaf het nieuwe KB is er ook voorzien om bij het bestellen van een hermerking actief aan te geven dat deze niet binnen de zeven dagen na ontvangst kan geplaatst worden. Dergelijke runderen worden in de Saniteldatabank geregistreerd met een status ‘vrijgegeven ter slachting’. Runderen met één oormerk mogen immers enkel rechtstreeks naar het slachthuis. Van zodra het rund hermerkt is, dient DGZ gecontacteerd te worden om de status van het dier terug aan te passen.
Belang register neemt toe
Je bedrijfsregister wordt vanaf het nieuwe KB hét belangrijkste document dat je nog steeds ofwel digitaal ofwel op papier kunt bijhouden. In het register moeten alle runderen genoteerd staan en het moet binnen de zeven dagen bijgewerkt zijn met alle geboortes, sterftes, vertrekken en aankomsten. Ook voor beslagen die geen papieren register meer bijhouden, zijn alle meldingstermijnen voortaan gelijkgesteld op zeven dagen. Je register kan nog tot drie jaar terug opgevraagd worden. Aangezien je register hét centrale document op je bedrijf wordt, is het van nog groter belang om minstens jaarlijks alle aanwezige dieren af te toetsen met dit register. Het grote voordeel hiervan is dat je op die manier zelf eventuele vergissingen tijdig opspoort.
Ondersteuning en begeleiding handel
Handelaars, markten, verzamelcentra, enz. kunnen vanaf mei bij de verenigingen (DGZ en ARSIA) terecht voor de begeleiding en ondersteuning bij hun verantwoordelijkheden op het vlak van identificatie, registratie en traceerbaarheid. Met het nieuw KB valt dit immers voortaan onder de bevoegdheid van de verenigingen.
Verdere digitalisering
Het nieuwe KB voorziet reeds dat runderen volledig digitaal (zonder fysiek document) kunnen vertrekken, op voorwaarde dat de vertrekmelding geregistreerd is in de Saniteldatabank vóór het effectieve vertrek van een rund. De geregistreerde overnemer van het rund kan daarmee verder aan de slag. De verenigingen werken volop aan gebruiksvriendelijke toepassingen voor de handel en het vervoer. Van zodra deze gebruiksklaar zijn, wordt hierover verder gecommuniceerd.
DGZ geeft meer info
Om iedereen verder wegwijs te maken in dit nieuw KB en de praktische toepassing ervan, organiseert DGZ enkele webinars op volgende data:
- voor rundveehouders: maandag 4 april 2022 om 20 uur
- voor vleeskalverhouders: woensdag 6 april 2022 om 20 uur
- voor handelaars en vervoerders: woensdag 20 april 2022 om 20 uur
Je kan je inschrijven voor deze webinars via www.dgz.be/inschrijving-webinar-ir-rund, waarbij je aangeeft welke sessie(s) je wil volgen. Deze webinars worden opgenomen en nadien ter beschikking gesteld.
Tekst: Stephanie Bothuyne en Veerle Ryckaert – Diergezondheidszorg Vlaanderen
Foto: DGZ
