De Vlamingen hebben vorig jaar in het coronajaar 2020 meer bioproducten gekocht. Alles samen gaat het om een bedrag van 350 miljoen euro. Dat is een stijging van 14% in vergelijking met 2019. Het aantal biolandbouwers nam met 6% toe en het bioareaal breidde met 5% uit. Dat alles blijkt uit het biorapport 2020 van het Departement Landbouw en Visserij.
35 euro per Vlaming voor bioproducten
In het coronajaar 2020 heeft de Vlaming meer bioproducten gekocht. De totale biobesteding groeide in Vlaanderen met 14% tot 350 miljoen euro. Het marktaandeel bleef in Vlaanderen stabiel op 2,2%. De aankoop in Vlaanderen van biologische versproducten nam toe tot 229 miljoen euro, wat ook een stijging is met 14%. Belangrijke groeiers zijn onder andere eieren en vis. De afgelopen 10 jaar is de aankoop van verse bioproducten in Vlaanderen verdubbeld. Het marktaandeel van biologische verse voeding stabiliseert op 2,6%. De biobesteding aan verse voeding en dranken per Vlaming bedraagt jaarlijks 35 euro. Dat is een stijging van 12%.
9 op de 10 Vlaamse consumenten kopen op jaarbasis minstens eenmaal een vers bioproduct. Het gaat dan vooral om biogroenten. Op de tweede plaats komt fruit en op de derde plaats zuivel.
Gezinnen met kinderen en gepensioneerden
Het zijn vooral mensen met een hoger inkomen die bioproducten kopen: gezinnen met kinderen en gepensioneerden. Samen zijn zij verantwoordelijk voor ruim de helft van de biobestedingen, terwijl zij 39% van de bevolking uitmaken. Tegelijk is er de vaststelling dat gezinnen met kinderen met een beperkter inkomen ook al eens vaker naar bioproducten grijpen.
De klassieke supermarkt blijft het grootste biokanaal, maar de hoevewinkel en de boerenmarkt zijn de kanalen met het hoogste aandeel aan bioproducten in hun assortiment. Gemiddeld zijn verse bioproducten 45% duurder dan de gangbare varianten. Er zijn verder wel grote verschillen afhankelijk van het type product.
Grootste stijging oppervlakte biolandbouw in West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant
In 2020 telde Vlaanderen 593 biologische landbouwbedrijven. Dat zijn er 6% meer dan in 2019. Er waren 55 nieuwkomers, terwijl 27 landbouwers hun bioproductie hebben stopgezet. Het merendeel van de nieuwe bioboeren focust zich op biologische akkerbouw, groente- en fruitteelt. West-Vlaanderen is met 146 boeren koploper voor Oost-Vlaanderen (130), Antwerpen (120), Vlaams-Brabant (115) en Limburg (82).
Het bioareaal bedroeg in 2020 9.124 hectare (+5%) en maakte ongeveer 1,5% uit van de totale Vlaamse landbouwoppervlakte. Iets minder als een kwart van dit areaal was bio in omschakeling. West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant zijn de provincies met de sterkste toename in bio-oppervlakte. Grasland, voedergewassen en groenbedekkers blijven de belangrijkste teeltgroepen, maar akkerbouw won vorig jaar terrein.
Toename biovarkens en biogeiten
29% van de Vlaamse biolandbouwbedrijven is actief in de biologische dierlijke productie, al dan niet gecombineerd met plantaardige productie. De totale biologische veestapel nam toe met 4% ten opzichte van 2019. Vooral het aantal biovarkens en biogeiten nam sterk toe.
Eind 2020 waren 1.325 bedrijven (excl. producenten) actief als bereider, verdeler, verkooppunt, importeur en/of exporteur van biologische producten. Dat is een stijging met bijna 9% tegenover 2019. In 5 jaar tijd is het aantal bedrijven in de bioketen toegenomen met ruim 46%. De bereiding van bioproducten bleef de vaakst voorkomende marktactiviteit.
Overheidssteun voor biologische sector
In 2020 is de totale overheidssteun specifiek voor de biosector ook gestegen: tot 4,8 miljoen euro. Ruim de helft van deze overheidsuitgaven was gericht op de stimulering van de biologische landbouw met de biohectaresteun als uitschieter. De overheidssteun voor onderzoek, ontwikkeling, voorlichting en kennisuitwisseling in de biosector bedroeg in 2020 1,28 miljoen euro. Naast deze specifieke middelen, worden de bio-landbouwers en keten ook via de algemene landbouwmiddelen ondersteund.
Nieuwe bioregelgeving komt eraan
Vanaf 1 januari 2022 treedt de nieuwe bioverordening in werking. Vlaanderen bereidt de omzetting van deze Europese regels in Vlaamse wetgeving op dit moment voor. De Vlaamse regering heeft daarom op 18 juni haar eerste principiële goedkeuring gegeven aan dit nieuwe besluit.
De regels voor biologische productie zijn uiteraard niet helemaal nieuw en bouwen verder op de bestaande regels.
Wat houden deze regels allemaal in?
- Het gebruik van de term ‘bio’ en het Europees logo wordt wettelijk beschermd, waarbij ook regels voor deze etikettering zijn vastgelegd.
- De productievoorschriften voor de biologische productie van alle primaire landbouwproducten, levensmiddelen, veevoeder, zaaizaad en aquacultuur worden vastgelegd in een lastenboek.
- Alle landbouwers en bedrijven die deze biologische producten kweken, verwerken, verkopen en/of verhandelen moeten zich laten certificeren door een erkend controleorgaan.
- Er zijn regels rond controles, certificering en gevolgen en sancties bij het niet naleven van de regels.
Het ontwerpbesluit voor de omzetting van de nieuwe bioverordening wordt nu verder voorgelegd ter advies aan onder meer de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij en de Raad van State.
Ondersteuning bij nieuw GLB
Vlaanderen zal ook in het kader van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid de biologische landbouw blijven ondersteunen, onder andere via een omschakelpremie en via een premie voor de verderzetting van de biologische productiemethode. Vanaf 2023 komt er een nieuw Vlaams strategisch plan biologische productie dat onze Vlaamse bio-ambities nog beter in de verf moet zetten.
