Kerncijfers van de Vlaamse landbouw

Ter gelegenheid van de landbouwbeurs van Libramont, publiceert Statbel, het Belgische statistiekbureau, de Kerncijfers van de landbouw voor 2024. De kerncijfers, in digitaal formaat, geven een overzicht van de huidige situatie en de recente evolutie in de landbouw.

Ze bevatten informatie over de landbouwbedrijven, de gewassen, de veeteelt, alsook de economische aspecten van de landbouw.

Granen

In 2023, volgens de eerste schattingen van de definitieve cijfers, zal de oppervlakte wintergranen (tarwe, gerst en triticale) met 8,3% zijn toegenomen ten opzichte van 2022 (+7,5% voor tarwe, +9,7% voor gerst en +26,5% voor triticale). De goede weersomstandigheden in de herfst en relatief hoge graanprijzen verklaren deze stijging.

Korrelmaïs en zomergranen zagen op hun beurt hun oppervlakte dalen met 16,5% voor maïs, 37,2% voor gerst en 51,8% voor tarwe. Opgemerkt moet worden dat 2022 een recordjaar was wat betreft de oppervlakte voor zomergranen, met name als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Tarwe blijft de belangrijkste graansoort in België

Aardappelteelt

De aardappelteelt heeft in 2023 3,2% aan bijkomende oppervlakte gewonnen (-5,3% voor vroege aardappelen en +4,3% voor bewaaraardappelen), volgens de eerste schattingen van de definitieve cijfers. Deze stijging, gecombineerd met een opbrengststijging van 11,7%, resulteerde in een productiestijging van 15,3%.

Suikerbieten

De stijging van de suikerprijzen heeft ook geleid tot een toename van het suikerbietenareaal (+3,9%): een primeur sinds 3 jaar. In 2023 bereikte het tonnage per hectare 87,0t/ha (-2,3% ten opzichte van de opbrengst van 2022). Het seizoen 2023 werd gekenmerkt door veel regen en een uitzonderlijk laag suikergehalte.

Veeteelt in België

In België is één bedrijf op twee actief in de veeteelt. De grote meerderheid van de pluimvee- en varkensbedrijven bevinden zich in het noorden van het land. Waalse landbouwbedrijven geven de voorkeur aan de rundveesector boven andere sectoren. West-Vlaanderen en Antwerpen zijn de provincies met het hoogste aantal dieren per eenheid cultuurgrond. Wat de productiewaarde betreft, vertegenwoordigen runderen meer dan de helft van de waarde van de dierlijke productie, rekening houdend met zowel de vlees- als de melkproductie.

Vlees

Over het algemeen produceert België meer vlees dan dat het consumeert. De zelfvoorzieningsgraad bedraagt meer dan 100% voor rundvlees, varkensvlees en vlees van gevogelte. Varkensvlees blijft het belangrijkste vlees dat in de handel wordt gebracht (schijnbare vleesconsumptie), met inbegrip van bereidingen op basis van varkensvlees zoals vleeswaren en bereide maaltijden.

In 2023 zou de netto toegevoegde waarde in de landbouwsector volgens de tweede prognose van de economische rekeningen met 29,4% moeten verbeteren ten opzichte van 2022. De productiewaarde stijgt met slechts 0,1%, en het intermediaire verbruik daalt met 7,1%, maar zal op een hoger niveau blijven dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar, met, niet te vergeten, een recordniveau in 2022. Deze resultaten dienen uiteraard voor elke sector te worden genuanceerd.

Varkens

De epidemieën van de Afrikaanse varkenspest die de voorbije jaren over Europa trokken, de onzekerheden rond het stikstofdossier in Vlaanderen en de rendabiliteit van de sector hebben allemaal bijgedragen tot een daling van de varkensstapel met 6,7% (-383.514 dieren) in november 2023 in vergelijking met november 2022. Deze cijfers zijn gebaseerd op eerste schattingen van definitieve cijfers. Deze daling zet zich voort in een daling van 9,9% van de geslachte varkens in de Belgische slachthuizen (net als in andere Europese slachthuizen).

Deze daling van het aanbod heeft de prijzen echter opgedreven, met een stijging van de producentenprijsindex voor varkensvlees sinds het tweede kwartaal van 2022. De mengvoederprijzen kennen een neerwaartse trend in de laatste maanden.

Rundvee en zuivel

De Belgische rundveestapel daalt al enkele jaren gestaag. Tussen 2022 en 2023, volgens de eerste schattingen van de definitieve cijfers, bedroeg deze daling 2,1% (-1,6% in Vlaanderen en Brussel en -2,8% in Wallonië). De vleesrunderen laat de grootste daling zien met 2.2% , voor het melkvee bedraagt de daling-1,9% Het volume geslachte dieren steeg darentegen met 0,9%. De afgelopen maanden zijn de karkasprijzen weer gestegen, tot boven het niveau van 2023.

De melkprijs voor de Belgische melkveehouder is drastisch gedaald in 2023, van 51,4 euro/100 kg in december 2022 naar 38,5 euro/100 kg in december 2023 (een daling van 25,1%). Voor het tweede jaar op rij, zijn de Belgische zuivelbedrijven erin geslaagd om de hoeveelheid melk opgehaald bij Belgische en buitenlandseveehouders te verhogen met +3,3%. In 2023 neemt de productie van room en producten op basis van room toe (+4,2%), net als de kaasproductie (+12,3%), terwijl de productie van consumptiemelk blijft dalen (-2,1%).