Drinkwater voor runderen kan 3 verschillende risico’s inhouden, namelijk:
- Smaakafwijkingen die leiden tot een verlaagde opname
- Een bacteriologisch risico, dat verschilt voor kalveren en ruminerende dieren
- Een chemisch risico
Een wateranalyse maakt duidelijk met welk probleem u geconfronteerd wordt.
Kwalitatief drinkwater is een vereiste voor rundvee. Als de waterkwaliteit te wensen overlaat bestaat er steeds een risico op gezondheidsproblemen of productieverliezen. De waterkwaliteit kan 3 problemen vertonen :
1. SMAAKAFWIJKINGEN kunnen aanleiding geven tot een gedaalde wateropname. Men dient zich steeds de vraag te stellen of men zelf een glas van het water voor de runderen zou durven drinken. Als het water zichtbaar bezoedeld, is de diagnose gemakkelijk gesteld. Echter, ook onzichtbare contaminanten kunnen de smaak negatief beïnvloeden met een lagere wateropname tot gevolg, zoals :
- Bij zeer hoge hoeveelheden is het zelfs toxisch !
- Zout, wanneer het water meer dan 250mg/L Chloor–bevat.
- Mangaan (Mn), wanneer het water meer dan 50µg/L (0,05 ppm) bevat.
- Zwavel, onder de vorm van sulfide (max 1 mg/L of ppm) of sulfaat (max 500 mg/L of ppm).
2. EEN BACTERIOLOGISCHE BESMETTING, die vooral zeer risicovol is bij jonge kalveren waarvan de pens nog niet als ‘buffer’ fungeert. Bij niet herkauwende kalveren hanteert men daarom dezelfde kwaliteitsnormen als voor humaan drinkwater. Bij een bacteriologisch wateronderzoek kijkt men naar :
- Het totaal aantal kiemen alsook de coliformen, voor welke een tolerantie afhankelijk van de leeftijd bestaat.
- Pathogene kiemen: E. coli, Salmonella, Clostridium, … die helemaal afwezig moeten zijn.
3. EEN CHEMISCHE CONTAMINATIE, voor dewelke vele verschillende analyses bestaan, doch waarbij men vooral kijkt naar :
- De geleidbaarheid (µS/cm) of TDS (total dissolved solid in ppm of mg/L), die respectievelijk niet hoger mag zijn dan 1500 µs/cm of ~1000 ppm. Deze parameter wordt vooral beïnvloed door de hoeveelheid sulfaat en chloride. Het meest voorkomende symptoom bij te hoge gehaltes is diarree.
- De waterhardheid. Hard water is op zich niet schadelijk maar zorgt gemakkelijk voor minerale neerslag in de waterleidingen die dan weer gekoloniseerd kunnen worden door bacteriën die een biofilm vormen. Te zacht water kan dan weer aanleiding geven tot mineralentekorten indien hier geen rekening mee gehouden wordt bij de rantsoenberekening.
- Teveel ijzer vermindert de smakelijkheid van het water en geeft aanleiding tot een gedaalde resorptie van andere sporenelementen, zoals selenium. Bij zeer hoge hoeveelheden is het zelfs toxisch !
- CaCl2, of strooizout, kan het drinkwater contamineren via het oppervlaktewater. Het is een sterk anionisch zout dat het bloed en daardoor de urine zal verzuren, wat aanleiding kan geven tot botdemineralisatie en kalfziekteproblemen.
- Nitraten en nitrieten. Normaliter wordt nitraat in de pens omgezet tot nitriet en daarna langzaam tot ammoniak. Wanneer nitriet zich echter in de pens opstapelt kan het in de bloedbaan terecht komen en het zuurstoftransporterend vermogen van hemoglobine verminderen. De voornaamste bron is het uitspoelen van kunstmeststoffen uit de bodem door de regen.
Bijkomende info
Deze informatie is gebaseerd op een ‘Tips & Tricks’ van MSD Animal Health Benelux. MSD Animal Health Benelux is een producent van diergeneesmiddelen. Met deze ‘Tips & Tricks’ probeert MSD Animal Health Benelux wetenschappelijke informatie op een zo praktisch mogelijke manier naar de eindgebruiker van haar producten te brengen. Bij deze kennisoverdracht is communicatie tussen Veehouder, Dierenarts en MSD Animal Health Benelux belangrijk. Indien je interesse hebt in deze ‘Tips & Tricks’ van MSD Animal Health Benelux dan kun je die op eenvoudige vraag via je dierenarts bekomen.
