Melkveehouders gezocht voor deelname aan het project ‘Wormtool’

Wormtool is een samenwerking tussen de Universiteit Gent, ILVO & Inagro gericht op duurzame wormcontrole. Daarom zijn wij op zoek naar melkveebedrijven met weidegang (voor minstens 3 maanden) voor het jongvee.

Worminfecties

Grazende runderen kunnen besmet raken door verschillende soorten maagdarmwormen die op de weide leven. De belangrijkste soorten in onze contreien zijn de lebmaagworm Ostertagia ostertagi en de dunne darmworm Cooperia oncophora. Vrijwel elk weiland is besmet met deze wormen. Runderen nemen de infectieuze larven tijdens het grazen op. Eenmaal opgenomen, ontwikkelen de larven zich in de maag en de darmen in ongeveer 3 weken tot volwassen wormen. Deze volwassen wormen leggen wormeitjes, die met de mest op het gras terechtkomen. Na afzetting in de mest ontwikkelen de eieren zich op de weide in 2-3 weken tot nieuwe infectieuze larven, waardoor de weidebesmetting zal toenemen.

Erge infecties kunnen klinische uitbraken van ‘parasitaire gastro-enteritis’ veroorzaken, gekenmerkt door waterige diarree, een doffe vacht en een verminderde eetlust. In ernstige gevallen kan zelfs sterfte optreden. Hoewel de meeste infecties zonder zichtbare symptomen verlopen, kunnen deze toch leiden tot een verminderde productiviteit. Bij jongvee in hun eerste weideseizoen kan een merkbare afname van de gemiddelde dagelijkse gewichtstoename en een verminderde melkproductie in de daaropvolgende eerste lactatie worden waargenomen.

De huidige aanpak van wormbestrijding

Wormbestrijding steunt in belangrijke mate op het gebruik van ontwormingsmiddelen. De huidige ontwormingsstrategieën zijn echter vaak niet gebaseerd op onderliggende diagnostische criteria. Zowel het tijdstip als de frequentie van ontwormen worden vaak op willekeurige wijze bepaald, wat de duurzaamheid ervan ondermijnt. Dit willekeurig gebruik van ontwormingsmiddelen wordt aangemoedigd door de relatieve betaalbaarheid en het gebruiksgemak van deze middelen. Bovendien zijn de bestaande diagnostische hulpmiddelen arbeidsintensief, duur, invasief en vereisen ze externe laboratoriumondersteuning.

Dit plaatst de melkveehouder voor een aanzienlijke uitdaging bij het uitvoeren van gerichte wormbestrijding, waardoor dit momenteel in de praktijk moeilijk uitvoerbaar is. Als gevolg hiervan worden ontwormingsmiddelen vaak onnodig ingezet of verzuimd wanneer ze wel nodig zijn. Daarenboven is er een gebrek aan samenhang tussen weidebeheer en het gebruik van deze ontwormingsmiddelen.

Nadelige effecten van het niet-duurzaam gebruik van ontwormingsmiddelen

Het ondoordachte gebruik van ontwormingsmiddelen heeft aanzienlijke gevolgen. Allereerst bestaat er een aanzienlijk risico op een versnelde ontwikkeling van resistentie tegen deze middelen. Ook vanuit een economisch perspectief is deze aanpak niet aan te raden, omdat het onoordeelkundig gebruik van ontwormingsmiddelen resulteert in productieverliezen en onnodige kosten door de aanschaf van overtollige ontwormingsmiddelen. Een bijkomend nadelig effect is de verspreiding van (residuen van) ontwormingsmiddelen in de omgeving.

Doel van het project Wormtool

Het doel van dit project is om de duurzaamheid van wormbestrijding te bevorderen, met mogelijks een verbeterde productiviteit van het jongvee en een vertraagde ontwikkeling van resistentie tegen ontwormingsmiddelen. Dit project streeft naar de ontwikkeling van een gebruiksvriendelijke én goedkope beslissingsondersteunende tool voor gerichte en duurzame bestrijding van worminfecties bij jongvee op melkveebedrijven (Wormtool). Deze tool adviseert de dierenarts en de bedrijfsleider vóór de start van het weideseizoen over de te nemen maatregelen.

De implementatie van deze tool op melkveebedrijven zal leiden tot een geïntegreerde aanpak van ontwormingen in het graasbeheer, waardoor een meer gerichte en effectievere ontworming mogelijk wordt. Met dit project willen we ook kennis verspreiden over de impact van specifieke weidebeheerpraktijken op de weidebesmetting. Het uiteindelijke doel is om duurzame behandelingsstrategieën toe te passen, zonder dat de melkveehouder hierdoor extra belast wordt.

Wat bieden wij u?

Deze studie biedt ook waardevolle inzichten voor u als veehouder! Door deel te nemen aan ons onderzoek ontvangt u gedetailleerde informatie en advies met betrekking tot de groei en besmettingsgraad van uw jongvee en de economische impact van worminfecties. Daarnaast verstrekken wij, in samenspraak met uw bedrijfsdierenarts, advies over duurzame wormbestrijdingsmethoden op maat van uw bedrijf.

Bovendien krijgt u de kans om deel te nemen aan bedrijfsbezoeken, workshops en webinars over duurzame wormbestrijding, waarbij u kunt leren van zowel andere veehouders als van experts. Wij streven ernaar om samen met u een effectieve kennisuitwisseling op te zetten en praktische inzichten te delen binnen dit project.

Praktische informatie Wormtool

We rekruteren 120 melkveebedrijven die we gedurende 3 opeenvolgende jaren (2024-2026) zullen opvolgen. De bedrijven worden in drie groepen verdeeld:

Groep 1 (doelgerichte behandeling): Aan de start van het weideseizoen wordt op deze bedrijven een risicoprofiel voor worminfecties toegekend aan de weide waarop het jongvee zal grazen in het komende weideseizoen. In samenspraak met de veehouder en de bedrijfsdierenarts wordt een ontwormingsadvies gegeven voor het komende weideseizoen, rekening houdend met het opgestelde risicoprofiel. Dit ontwormingsadvies dient gedurende het gehele weideseizoen te worden toegepast. Bij elke ontworming wordt steeds de volledige kuddebehandeld en worden de tijdstippen van ontworming en de gebruikte middelen gedocumenteerd.
Groep 2 (willekeurige behandeling): Aan deze veehouders wordt gevraagd om hun routine-ontwormingen uit te voeren zoals in voorgaande jaren, maar van hierbij telkens slechts een deel van de runderen te behandelen. De proportie onbehandelde dieren wordt op voorhand bepaald in samenspraak met de bedrijfsvoerder en de bedrijfsdierenarts. Bij elke ontworming worden de tijdstippen van ontworming en de gebruikte middelen gedocumenteerd.
Groep 3 (controlegroep): Graasbeheer en routine-ontwormingen dienen worden uitgevoerd zoals gebruikelijk. Bij elke ontworming worden de tijdstippen van ontworming en de gebruikte middelen gedocumenteerd.

Tweemaal per jaar zal er een bedrijfsbezoek plaatsvinden, eenmaal in het voorjaar bij het inweiden van de dieren en eenmaal in het najaar wanneer de dieren terug opgestald worden. In het voorjaar zullen wij langskomen om het jongvee te wegen en om een korte enquête af te nemen. Dit zullen we herhalen in het najaar, maar tijdens dit bedrijfsbezoek zullen wij ook een bloedafname doen van 6-7 dieren. Het is essentieel dat dit tweede bezoek plaatsvindt binnen de eerste twee weken nadat de dieren weer opgestald zijn, dit om de betrouwbaarheid van de resultaten (pepsinogeenwaarden) te garanderen.

Gedurende de gehele studieperiode kunt u rekenen op onze ondersteuning en een snelle respons op al uw vragen. U blijft de beslissingsbevoegdheid houden over uw bedrijf en u heeft het recht om op elk moment de samenwerking te beëindigen.

Inschrijven project Wormtool

Bent u overtuigd dat dit iets voor u is? U kunt uw inschrijving bevestigen door onderstaande QR-code te scannen of door te surfen naar https://forms.office.com/e/qan0NUxiXG. Wilt u liever nog meer informatie, neem dan gerust contact met ons op of surf naar www.wormto o l.be.